Straipsnyje apibendrinama dalis tiriamosios medžiagos iš visuotinės dotacijos projekto „Šiuolaikiniai geolingvistikos tyrimai Lietuvoje: punktų tinklo optimizacija ir interaktyvioji tarminės informacijos sklaida“. Vienas iš projekto tikslų yra vienu metu surinkti svarbiausius sociolingvistinius duomenis iš viso lietuvių kalbos ploto ir atlikti pirminę jų analizę. Taip bus siekiama užfiksuoti XXI a. pradžios lietuvių kalbos situaciją. Šio straipsnio tikslas – apžvelgti vieną iš punkto klausimyno aspektų, t. y. paveldo dalies gyvosios kalbos vardyną: vietovardžius ir pravardes. Tiriamoji medžiaga rinkta anketinės apklausos metodu. Tyrimui pasitelkiamas aprašomasis, vietovardžių ir pravardžių analizės metodai, kuriais analizuojami Pasvalio, Kauno, Marijampolės apskričių tarminių punktų vietovardžiai, pravardės, aiškinamos liaudiškos punktų pavadinimų etimologijos. Tyrime dalyvavo 87 kelių kartų – jaunesniosios (iki 30 m.), vidurinės (31–49 m.) ir vyresniosios (50 m. ir vyresni) – tarmių atstovai, tiek vyrai, tiek moterys. Projektas dar tik startuoja, todėl kai kurios įžvalgos yra pirminės, tikslintinos projektui pasibaigus.
Wyniki badań onomastycznych w geolingwistyce: doświadczenie ekspedycji
Artykuł jest podsumowaniem części materiału badawczego zebranego w ramach realizowanego obecnie projektu grantowego „Współczesne badania geolingwistyczne na Litwie: optymizacja siatki punktów terenowych i interaktywna dystrybucja informacji dialektalnej”. Jednym z celów projektu jest zgromadzenie najważniejszych danych socjolingwistycznych z całego obszaru języka litewskiego i dokonanie ich wstępnej analizy. Pozwoli to na zarejestrowanie sytuacji języka litewskiego na początku XXI wieku. Celem niniejszego artykułu jest przegląd jednego z aspektów kwestionariusza punktu, tj. nazewnictwa części dziedzictwa żywego języka: nazw miejscowych i przydomków. Materiał badawczy zebrano za pomocą metody sondażu ankietowego. W opracowaniu zastosowano metodę opisową oraz metodę analizy nazw miejscowych i przydomków, za pomocą których analizowane są nazwy miejscowe i przydomki z punktów gwarowych w okręgach poswolskim, kowieńskim i mariampolskim, wyjaśniono ludowe etymologie nazw punktów. W badaniach uczestniczyło 87 informatorów (obojga płci) z różnych pokoleń – młodszego (do 30 roku życia), średniego (31–49 lat) i starszego (od 50 roku życia). Projekt dopiero startuje, dlatego niektóre spostrzeżenia mają charakter wstępny, zostaną one zrewidowane po zakończeniu projektu.
SŁOWA KLUCZOWE: onomastyka, toponimy, przydomki, etymologia ludowa.