Metafora w ujęciu kognitywnym
Lingvistikos tyrimai
Dorota Połowniak-Wawrzonek
Jan Kochanowski University in Kielce, Poland
Publikuota 2014-10-25
https://doi.org/10.15388/RESPECTUS.2014.26.31.13
PDF

Reikšminiai žodžiai

kognitywizm
metafora

Kaip cituoti

Połowniak-Wawrzonek, D. (2014) “Metafora w ujęciu kognitywnym”, Respectus Philologicus, (26 (31), pp. 166–176. doi:10.15388/RESPECTUS.2014.26.31.13.

Santrauka

W artykule zostały przedstawione zagadnienia istotne dla kognitywnej teorii metafory stworzonej przez G. Lakoffa i M. Johnsona. Badacze wskazują, że metafory są powszechne. Są zakorzenione w doświadczeniu, istotne w procesie postrzegania świata, myślenia, działania, co ujawnia się w języku. Metafora językowa jest odzwierciedleniem metafory pojęciowej. Lakoff i Johnson podkreślają, że metafora językowa występuje w tekstach różnego typu, od języka potocznego po języki specjalistyczne. Metafora spełnia dwie ważne funkcje: wyjaśniającą oraz ułatwiającą zrozumienie. Dzięki niej możliwe jest częściowe zrozumienie pewnego rodzaju doświadczeń w terminach innego typu bytów, doświadczeń. Pewne kwestie, np. pojęcie miłości, kwestie metafizyczne, stają się możliwe do zrozumienia tylko dzięki metaforze. Prawdziwa jest więc teza traktująca o niezbędności metafory. W procesie metaforyzacji zachodzi projekcja domeny źródłowej na domenę docelową. Istotna jest tu teza o inwariancji. Odwzorowanie metaforyczne jest cząstkowe. U podstaw metafory leży podobieństwo strukturalne między domenami lub ich korelacje w naszym doświadczeniu. Metafory pojęciowe mogą tworzyć złożone związki strukturalne. Ważna jest tu teza o jednokierunkowości metaforycznych odwzorowań. W przypadku metafory istotna jest także teza o jej kreatywnym potencjale. Bogactwa semantycznego metafory pojęciowej nie można oddać w pełni w dosłownej parafrazie. Wśród metafor pojęciowych wyróżniają się metafory strukturalne, orientacyjne oraz ontologiczne.

PDF

Atsisiuntimai

Nėra atsisiuntimų.